گیمیفیکیشن به زبان ساده برای کسب و کارها + 2 نوع مهم
تا به حال با خود فکر کردهاید چرا بازی (گیمیفیکیشن) اینقدر برای افراد جذاب است؟ تا آنجا که اگر کاری نداشته باشند ساعتها زمان خود را پایِ بازی میگذرانند. آیا به ذهنتان خطور کرده است که چقدر خوب میشد کودکان ما همان قدر که به بازی علاقه دارند به درس هم علاقه داشته باشند؟ همچنین حروف الفبای انگلیسی را که با شعر و موسیقی فرا گرفتید به یاد میآورید؟ چرا از این کلاس، خاطرهی شیرینی در ذهنتان نقش بسته است؟
دانشمندان نیز درست مانند شما پس از بررسیهای مختلف دریافتند که یکی از نیازهای ضروری انسان از ابتدای جهان بازی و تفریح بوده که همیشه بهترین تجربهها را برای او به همراه داشته است. برای مثال بازی چوگان و شطرنج که از قدیمیترین دوران میان اقوام باستانی رواج داشته است.
همچنین آنها متوجه شدند فعالیتهای روزمره زمانی که با بازی همراه شدهاند، خوشایندتر بوده و افراد تمایل بیشتری به آن نشان میدادند. در نتیجه به دنبال این برآمدند که موقعیتهای مختلف زندگی را با بازی ترکیب کنند، تا افراد وظایف خود را با علاقه بیشتری دنبال کنند.
در اینجا اینایده به ذهن آمد، که چرا مشتریان کسب و کارمان را درگیر بازی نکرده و فروش بیشتری تجربه نکنیم؟ به دنبال اینایده فصلی تازه و پیچیده در تاریخچه گیمیفیکیشن آغاز شد.
اما چگونه این اقدام را انجام دهیم؟ قبل از هر چیز بیایید موضوع این مقاله، یعنی گیمیفیکیشن را از جهت مفهوم با هم بررسی کنیم:
گیمیفیکیشن چیست؟ (مفهوم گیمیفیکیشن)
گیمیفیکیشن چیست؟! در اصطلاح به استفاده از عناصر و ابزارهای طراحی بازی در محیطهای بیرون از بازی، برای هدایت رفتار و ذهن افراد به سمت اهداف مشخص شده؛ «گیمیفیکیشن» میگویند.
یعنی شما با ترکیب کردن کارهای روزمره افراد با بازی، شرایط را فراهم میکنید، تا افراد را به راحتی به سمت اهداف مورد نظر هدایت کنید؛ بدون آنکه حس تکرار یا خستگی به آنها دست دهد. یک نمونه از گیمیفیکیشن تراکتهای تبلیغاتیای هستند که درون خانه شما میاندازند، که از شما خواسته میشود؛ با در دست داشتن برگه به فروشگاه مراجعه کنید و تخفیف بگیرید.
در زبان فارسی از گیمیفیکیشن به «بازی وارسازی» تعبیر میشود. به این معنی که شما فعالیتی را همانند بازی سرگرمکننده درآورید.
به گفته سایت biworldwide.com گیمیفیکیشن در کسب و کار به معنی:
Gamification is adding game mechanics into nongame environments, like a website, online community, learning management system or business’ intranet to increase participation. The goal of gamification is to engage with consumers, employees and partners to inspire collaborate, share and interact.
گیمیفیکیشن به معنای افزودن مکانیک بازی به محیطهای غیربازی است، مانند وبسایت، جامعه آنلاین، سیستم مدیریت یادگیری یا اینترانت کسبوکار برای افزایش مشارکت. هدف گیمیفیکیشن تعامل با مصرف کنندگان، کارمندان و شرکا برای الهام بخشیدن به همکاری، اشتراک گذاری و تعامل است.
هدف از گیمیفیکیشن چیست؟
هدف از گیمیفیکیشن در موقعیتهای مختلف زندگی در یک کلام این است که، مخاطب با اختیار و اشتیاق اهداف مورد نظر را دنبال کند. چرا که در دنیای امروز، اطراف ما پر از اتفاقات تکراری است. و انسانها از چرخه تکرار بیزار هستند مگر اتفاقاتی که پاداشی برای آنها داشته باشد و یا لااقل در طول مسیر آنها را سرگرم کند. برای مثال همه کسب و کارها از تبلیغات و تولیدمحتوا برای جذب مخاطب و فروش در دنیای آنلاین استفاده میکنند و این یک روند تکراری است. اما در صورتی که برای مخاطب کد تخفیف دعوت از دیگران یا مسابقه پرسش در نظر بگیرید شرایط فرق میکند. اگرچه یک فرایند تکراری است، ولی به دلیل بازیوار شدن مخاطب آن را دوست دارد.
این فرایند برای ما چه مزیتی دارد؟
۱. یکی از موارد غفلت شده از نگاه دیگران مزایای گیمیفیکیشن است، و شاید به همین علت شما با این موضوع ناآشنا هستید. چرا که اکثر افراد از مزایای بینظیر و فوقالعاده این فرایند آگاهی ندارند. در ادامه میتوانید ۵ نمونه از مزایای گیمیفیکیشن را به همراه مثال ببینید:
۲. فرایند انجام وظایف برای عده زیادی از افراد خستهکننده و تکراری میشود، در صورت استفاده از گیمیفیکیشن این فرایند، با یک موضوع سرگرمکننده همراه میشود و در عین تکراری بودن از خستگی جلوگیری میکند.
۳. برای کسب اطلاعات نیاز به برنامهریزی بلند مدتی در بازیهای زمانی مشخص دارید، اما زمانی که از گیمیفیکیشن استفاده کنید افراد به طور مداوم اطلاعات خود را به روز میکنند؛ چرا که بازگشت به این فرایند سرگرمکننده را دوست دارند.
۴. برای هدایت افراد به سمت هدف مورد نظر نیاز به اطلاعرسانی و ترفندهای متفاوتی دارید تا منظور شما را اشتباه برداشت نکنند، ولی در دنیای بازی وارسازی میتوانید هدف خود را به سادگی برای مخاطب ترسیم کنید و بدون هیچگونه خستگی، اهداف خود را یادآوری کنید.
مزیت دیگر گیمیفیکیشن این است که احتمال همکاری افراد با شما افزایش مییابد. در حالی که در شرایط معمولی احتمال همکاری افراد با شما پنجاه درصد است، شاید مثبت و شاید منفی.
همچنین با توجه به دادههای آماری سرعت کار انجام شده در شرایطی که گیمیفیکیشن اجرا شده است، افزایش پیدا میکند. و این دستاورد برای پیشبرد اهداف شما، تأثیر بسیار زیادی دارد.
و علاوه بر موارد گذشته پس از به پایان رسیدن زمان و گرفتن پاداش، حس رضایتی که درون افراد ایجاد میکند؛ دوباره آنها را به سوی شما میکشاند.
دوست داری با تکنیکهای بازی روانی فروشتو بیشتر کنی؟برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید
مؤلفههای ضروری در طراحی گیمیفیکیشن
مولفه اول: هدف و وظیفه تعیین شده برای مخاطب در هر نوع بازی که طراحی کردید، باید در دسترس باشد. به این معنی که آنقدر سخت طراحی نشده باشد که افراد به سختی بتوانند برنده شوند. چرا که ارتباط آنها با شما تازه بعد از دستیابی به هدف بازی شروع میشود. اما توجه داشته باشید کاربر در مسیر رسیدن به هدف باید چالشهایی را تجربه کند، در غیر این صورت بازی احساسات مخاطب را تحریک نمیکند.
مولفه دوم: داستان بازی خود را سرگرمکننده طراحی کنید. تمام بالا و پایین یک بازی و میزان جذابیت آن برای مخاطب به داستان آن بستگی دارد. به عبارتی داستان همه چیز است، اگر در داستان گیمیفیکیشن ضعیف عمل کنید، بازی وارسازی هدف سرگرمکننده بودن را از دست داده و درست برخلاف خواسته شما مخاطب خسته میشود. باید بدانید هر چقدر داستان بازی با کسب و کار شما هماهنگ باشد و بر روی مسیرهای عصبی پنهان در ناخودآگاه افراد تأثیر بگذارد؛ احتمال رسیدن شما به هدف بیشتر میشود. اما اجرا کردن این نکته بسیار حساس است، بدون کمک گرفتن از متخصص تصمیم نگیرید.
مولفه سوم: پس از طراحی کردن داستان بازی، نوبت جذابیت بخشیدن به داستان میشود. حتماً از خود میپرسید چگونه به داستان جذابیت ببخشیم؟ جواب ساده است، هر داستانی بالا و پایینی که دارد آن را جذاب میکند. پس باید برای بازی خود چالشهایی طراحی کنید؛ اما این چالشها نباید آنقدر سخت باشند که افراد نتوانند از آن عبور کنند. و به طور طبیعی درجه سختی چالشهای شما از آسان به دشوار تا پایان بازی ترتیب داده شود. همچنین مهمتر از همه بین چالشها به مخاطب تنفس دهید، یعنی پس از پشت سر گذاشتن چند چالش شرایط را برای او مهیا و آسان کنید؛ تا از چالشهای پشت سر هم خسته نشود.
مولفه چهارم: در همه جای جهان، قوانین تعیینکننده هستند. و یکی از مهمترین چیزها در فرایند گیمیفیکیشن، هدایت کردن بازیکن است. که با وضع قوانین مورد نظر میتوانید مخاطب خود را برای ادامه بازی و حرکت به سمت اهداف هدایت کنید. نکتهای که باید به آن توجه داشته باشید این است که؛ قوانین شما برای یک بازی طراحی شدهاند. بنابراین نیاز نیست قوانین سختگیرانه اعمال کنید، بلکه هدف از اعمال قوانین ادامه دار بودن بازی و هدایت به سمت دلخواه است.
مولفه پنجم: یکی دیگر از مؤلفههای اصلی و تأثیرگذار بر روی سرگرمکننده بودن بازی، طراحی جذاب محیط است. آنقدر که ممکن است حتی افراد را بیش از اندازه مورد نیاز داخل بازی نگه دارد؛ چون یکی از مهمترین عوامل در از بین بردن خستگی، تحریککنندههای بصری هستند. هر چقدر شما بتوانید جذابیت بیشتری بیافرینید و جلوه بصری ایجاد کنید؛ چشم لذت بیشتری برده و مخاطب دیرتر احساس خستگی میکند.
مولفه ششم: خرین و مهمترین مؤلفه که تمام فرایند گیمیفیکیشن برای رسیدن به این مرحله طراحی شده است، مرحله پاداش است. حتماً ضرب المثل معروف «مفت باشه کوفت باشه» را شنیدهاید، این ضرب المثل به همین نکته اشاره دارد که، اصولاً همه افراد برای دریافت جایزه و پاداش همیشه آماده هستند؛ حتی اگر آن جایزه به کار آنها نیاید. اما شما در بازی خود باید پاداشهایی قرار دهید که مرتبط با اهداف شما باشند و حتی الامکان برای اکثر افراد کاربرد داشته باشد. چرا که ممکن است جایزه و پاداش شما برای عدهای از مخاطبانتان مفید باشد، اما به کار دیگران نیاید. برای مثال اگر یک فروشگاه لباس دارید میتوانید از کد تخفیف برای یکی از محصولات گران قیمت که درخواست زیادی دارد استفاده کنید.
چند نکته در طراحی گیمیفیکیشن
1. ابتدا برای خود هدف تعیین کنید
اولیترین و حیاتیترین نکته برای طراحی گیمیفیکیشن، در نظر گرفتن هدف میباشد. یعنی شما باید مشخص کنید که این فرایند بازی وارسازی شده در نهایت باید به کجا ختم شود. همچنین فرایند گیمیفیکیشن را نباید طوری طراحی کنید که مخاطب شما از هدف غافل شود، چرا که برخی از افراد در پیچ و خم بازیسازی هدف را گم میکنند؛ در این صورت نباید انتظار بازخورد بالایی داشته باشید.
2. گیمیفیکیشن را پیچیده طراحی نکنید
یکی از اصول طراحی بازیسازی موفق در این حوزه این است که، فرایند بازی شما نباید پیچیده باشد. گیمیفیکیشن را باید طوری طراحی کنید که همه مخاطبهای هدف شما بتوانند به سادگی از پس آن برآمده و با آن همراه شوند. در غیر این صورت از هدف سرگرمکننده بودن دور شده، و افراد آن را نیمه کاره رها میکنند.
3. مخاطبهای خودتان و بازی را بشناسید
اگر قبل از طراحی تعیین نکرده باشید که برای چه افرادی گیمیفیکیشن را طراحی میکنید، به طور حتم دستهای از جامعه مخاطبانتان را درگیر نکرده و از دست میدهید. چون برای هر دسته از افراد باید مشخصههای مخصوصی قرار دهید تا با شما همراه شده و سرگرم شوند. برای مثال اگر مخاطبهای شما در رنج سنی نوجوانان قرار دارند، برای همزادپنداری بهتر از اصطلاحات رایج بین دهه هشتادیها استفاده کنید؛ چرا که اصطلاحات قدیمی و معروف برای این افراد جذابیتی ندارد.
4. به انگیزههای افراد دقت کنید و آنها را تحریک کنید
فلسفه پیدایش گیمیفیکیشن، رسیدن و دست گذاشتن بر روی انگیزه افراد است. به این صورت که از یک راه جدید و سرگرمکننده باید انگیزههای درونی آنها تحریک شود. پس قبل از هر چیز، باید بررسی کنید که برای جامعه چه موضوعاتی اهمیت دارد. برای مثال شرکتهایی که تراکت تبلیغاتی پخش میکنند، میدانند که مخاطبان آنها زیاد به خرید اقساطی فکر میکنند؛ پس برای شرایط اقساطی تخفیف ویژهای قائل شده آن را بر روی برگه ذکر میکنند.
انواع گیمیفیکیشن
گیمیفیکیشن غیرمستقیم
در این نوع از گیمیفیکیشن، فرایند بازی وارسازی طوری طراحی میشود؛ که مخاطب پس از سرگرم شدن و همراهی، متوجه نمیشود که مشغول بازی شده است. برای مثال وقتی درون کافه استارباکس اسم شما را به اشتباه روی شات قهوه یادداشت میکنند، شما عکس گرفته و این را به عنوان یک اتفاق جالب منتشر میکنید. اینجا بدون آنکه خود بدانید درگیر بازی شده اید.
گیمیفیکیشن مستقیم
برعکس نوع قبل، در این مدل بازی کردن برای رسیدن به هدف کامل برای مخاطب روشن است و شما میتوانید از المانهای زیادی برای طراحی بازی استفاده کنید و این تنها مزیت نسبت به روش قبل است.
به صورت کلی یکی از این دو نوع گیمیفیکیشن بر دیگری ترجیح ندارند، بلکه ابتدا باید شرایط خود را بسنجید و بر اساس نیازهای خود تصمیمگیری کنید.
جمع بندی
آموختیم که بازی کردن یکی از فعالیتهای مورد علاقه انسانها است، که در صورتی که با فعالیتهای روزمره ترکیب شود؛ در افزایش رضایت و بهبود عملکردها تاثیر بسزایی دارد. و کسب و کارهایی که با این تکنیک همراه هستند در آینده حرفی برای گفتن دارند، چرا که گیمیفیکیشن به سرعت در حال فراگیر شدن است.
همچنین در صورتی که از شرایط فعلی کسب و کارتان، فروش، مهارتهای افراد و عملکرد کارکنان ناراضی هستید، گیمیفیکیشن بهترین راه برای درآمدن از شرایط موجود و حرکت به سمت وضعیت مطلوب است.
توصیه ما این است که روشهای متداول گیمیفیکیشن را شخصیسازی کنید، هرچند که استفاده از ایدههای تکراری باز هم برای مخاطب جذاب و سرگرم کننده است. اما با کمی تغییر میتوان شاهد جذابیت بیشتری بود؛ مانند الگوبرداری برنامه تپسی در صفحه انتظار از دایناسور در صفحه انتظار گوگل.
به یاد داشته باشید فرایند بازی شما باید قابل فهم، ساده، هدفمند، جذاب و رقابتی و قابل پیشرفت طراحی شده باشد تا همگان را با خود همراه کند.
در آخر پس از شناخت و درک ضرورت گیمیفیکیشن در زمان حال، اگر برای گیمیفای کردن کسب و کار خود نیاز به راهنمایی و مشاوره دارید؛ میتوانید با کارشناسان مجموعه «حمید صباغی» ارتباط بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید